Η Υπόφυση είναι ενδοκρινής αδένας που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και μαζί με τον υποθάλαμο ελέγχουν την λειτουργία όλων των περιφερικών ενδοκρινών αδένων όπως θυρεοειδούς, γονάδων (όρχεων και ωοθηκών), επινεφριδίων, τον μεταβολισμό, το ισοζύγιο υγρών, την έναρξη του τοκετού και την ανάπτυξη στα παιδιά.
Οι συνηθέστερες παθήσεις της υπόφυσης είναι τα αδενώματα.. Το 75% των αδενωμάτων είναι λειτουργικά υπερπαράγουν δηλαδή μια ή περισσότερες ορμόνες και το 25% είναι μη λειτουργικά, δεν παράγουν ορμόνες.
Ο ασθενής μπορεί να εμφανίζει ποικίλα συμπτώματα, όπως γαλακτόρροια, αύξηση μεγέθους άκρων παλαμών και πελμάτων, υπερτροφία γλώσσας χειλέων και μαλακών μορίων, αυξημένη εφίδρωση, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, κεντρική παχυσαρκία, λεπτό δέρμα που κάνει εύκολα εκχυμώσεις, κυανέρυθρες ραβδώσεις, διαταραχές εμμήνου ρύσεως, ανικανότητα στους άνδρες, πολύ ψηλό ανάστημα σε παιδιά-γιγαντισμός, διπλωπία και κεφαλαλγίες.
Τα συχνοτερα αδενωματα και τα συμπτωματα τους φαινονται στον παρακατω πινακα
ΥΠΕΡΕΚΚΡΙΣΗ ΟΡΜΟΝΗΣ | ΣΥΜΠΤΩΜΑ |
Προλακτίνη (προλακτίνωμα) | Διαταραχές (δυσμηνόρροια) ή διακοπή περιόδου (αμηνόρροια), έκκριση υγρού από το στήθος (γαλακτόρροια), μείωση libido, ελάττωση τριχοφυΐας. |
Αυξητική ορμόνη | Μεγαλακρία (αύξηση μεγέθους άνω και κάτω άκρων, πρήξιμο (οίδημα) άκρων, αλλαγή χαρακτηριστικών του προσώπου, αύξηση διαστάσεων κάτω γνάθου (προγναθισμός), υπερίδρωση, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης) |
ACTH | Σύνδρομο CUSHING (αύξηση βάρους, κεντρική παχυσαρκία, σεληνοειδές πρόσωπο, ραβδώσεις δέρματος στην κοιλιά και στο στήθος, μείωση μυϊκής μάζας, μώλωπες δέρματος, ακμή, υπερτρίχωση, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, διαταραχή περιόδου) |
TSH | Αύξηση του βασικού μεταβολισμού, υπερβολική εφίδρωση, αίσθημα παλμών-ταχυκαρδία-, άνοδος της αρτηριακής πίεσης, αύξηση της όρεξης και ταυτόχρονη απώλεια σωματικού βάρους, δυσανεξία σε υψηλές θερμοκρασίες. |
Από την κλινική εξέταση ο ενδοκρινολόγος μπορεί να εντοπίσει την ορμονική διαταραχή και να προχωρήσει στον κατάλληλο εργαστηριακό και απεικονιστικό έλεγχο που θα θέσει την τελική διάγνωση και θα καθορίσει τη θεραπευτική αντιμετώπιση .
